Het hart is een spier en werkt als een pomp, die door samen te trekken en te ontspannen het bloed doorheen het lichaam doet stromen. Bij hartfalen is het hart verzwakt en is het niet meer in staat om het bloed naar het lichaam te pompen (systolisch hartfalen) en/of zich te vullen met bloed (diastolisch hartfalen). Andere benamingen voor hartfalen zijn hartinsufficiëntie of congestief hartfalen.

Het hart slaagt er niet in het bloed goed door het lichaam te pompen. Dat betekent dat de organen en weefsels in je lichaam minder goed van bloed, en dus van voedingsstoffen en zuurstof, worden voorzien. Daardoor word je snel kortademig en moe. In het begin is vaak slechts één zijde van het hart aangetast. We spreken van chronisch hartfalen aan de linkerzijde of aan de rechterzijde. Soms blijft het hartfalen beperkt tot de rechterzijde. Dit geeft vochtophoping in de weefsels, vooral ter hoogte van je enkels en voeten, die daardoor dikker worden. Bij hartfalen aan de linkerzijde hoop het vocht zich in de longen op. Dit kan op zijn beurt kortademigheid en benauwdheid geven, dit vooral als je ligt. Chronisch hartfalen aan de linkerzijde wordt meestal snel gevolgd door hartfalen aan de rechterzijde.

Mensen met chronisch hartfalen kunnen ook plotseling acuut hartfalen krijgen. Bij acuut hartfalen is er een plotse vermindering van de pompkracht van het hart.

De klachten hiervan zijn onder andere:

• ernstige kortademigheid;

• piepende ademhaling;

• hoest met roze slijm;

• zweten;

• bleke huid.

Acuut hartfalen is een medische noodsituatie en moet onmiddellijk in het ziekenhuis behandeld worden. Als acuut hartfalen niet behandeld wordt, kan de bloeddruk gevaarlijk laag worden, met risico op een dodelijke afloop.

Hartfalen komt vooral, maar niet uitsluitend, voor bij oudere mensen (boven de 65 jaar).

Lees meer

Lees minder

Chronisch hartfalen
Elke aandoening waarbij het hart beschadigd of overbelast raakt, kan aanleiding geven tot chronisch hartfalen. De belangrijkste zijn oorzaken zijn:

• vernauwing van de kransslagaders (atherosclerose);
  
  
• hartinfarct;
  
  
• hoge bloeddruk;
  
  
• hartritmestoornissen;
  
  
• aandoening aan de hartspier;
  
  
• aandoening aan de hartkleppen.

Andere mogelijke oorzaken zijn ondermeer:

• een virale infectie;
  
  
• een chronische longziekte (COPD);
  
  
• een schildklieraandoening;
  
  
• een nierziekte.

Acuut hartfalen
De oorzaak van acuut hartfalen is meestal een zwaar hartinfarct. Een acute infectie van een hartklep, een hartblok of een ernistige longontsteking kunnen ook een acuut hartfalen veroorzaken.

>

Lees meer

Lees minder

Hartfalen kan, afhankelijk van de ernst van de aandoening, een grote invloed hebben op je levenskwaliteit. Met de juiste medicatie en het naleven van de voeding –en leefstijlregels kunnen klachten zoveel mogelijk beperkt worden.

Voeding:

• Beperk de zoutinname. Zout houdt vocht vast. Voeg geen zout toe aan bereidingen en beperk het gebruik van producten die veel zout bevatten (bouillonblokjes, kruidenmengelingen, gerookte vleeswaren, kant –en klare maaltijden, chips,…)
  
  
• Als gevolg van het hartfalen houdt het lichaam vocht vast. Je behandelend arts zal bepalen of een vochtbeperking in je geval nodig is. Volg steeds het advies.
  
  
• Indien je last hebt van een dorstgevoel kan het helpen om op een ijsblokje of zuurtje te zuigen. Een beetje citroensap in water of thee kan ook helpen.
  
  
• Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding:
  
  
• Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
• Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
• Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
• Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal –en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
• Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis  (zalm, makreel, haring, sardienen,…).

Levensstijl:

• Ga dagelijks op de weegschaal staan en weeg je telkens onder dezelfde omstandigheden. Een sterke toename van het gewicht is een teken dat je hart het niet meer aankan. Raadpleeg onmiddellijk je arts wanneer je meer dan twee kilogram bijkomt op enkele dagen tijd.
  
  
• Rook niet. Roken vermindert de doorbloeding van de hartspier.
  
  
• Drink niet meer dan één tot twee glazen alcohol per dag. Alcohol kan een je hartfalen verergeren en kan een invloed hebben op de medicatie die u gebruikt.
  
  
• Als je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht betekent extra belasting voor het hart.
  
  
• Bij chronisch hartfalen is het van belang je conditie zo goed mogelijk op peil te houden door regelmatig, rustig te bewegen. Voor de een betekent dit dagelijks een halfuur wandelen of fietsen, voor een ander betekent het een keer extra de trap op of de tuin in lopen. Bij ernstig hartfalen (kortademigheid bij stilstaan of zitten) kunnen deze inspanningen al te veel zijn. Je mag je nooit forceren.
  
  
• Vermijd stress.

Lees meer

Lees minder

Contacteer steeds je arts bij klachten die kunnen wijzen op hartfalen, zoals:

• gewichtstoename op korte tijd;
  
  
• vochtophoging ter hoogte van de enkels, benen of buik;
  
  
• kortademigheid;
  
  
• ongewone vermoeidheid;
  
  
• hartkloppingen;
  
  
• verminderde eetlust;
  
  
• misselijkheid, braken, diarree;
  
  
• ’ s nachts vaker moeten opstaan om te plassen, terwijl je overdag minder moet plassen;
  
  
• verminderde concentratie.

Hartfalen moet steeds behandeld worden.

Lees meer

Lees minder

Bloedonderzoek
Via een bloedanalyse kan de mogelijke oorzaak van hartfalen aangetoond worden, en kan er nagegaan worden of organen zoals hersenen en nieren zijn aangetast door hartfalen.

Echocardiografie
Het hart wordt in beeld gebracht met behulp van ultrasone geluidsgolven.  Zo kan de grootte en de wanddikte van het hart bepaald worden, alsook de pompkracht en het functioneren van de hartkleppen.

Angiografie
Er worden röntgenbeelden gemaakt van de kransslagaders.  Via dit onderzoek kunnen hartfunctie en de bloedvaten rond het hart bekeken worden en kan de druk op verschillende plaatsen in het hart gemeten worden.

MRI
Tijdens het onderzoek worden het hart en de bloedvaten in beeld gebracht met behulp van een magnetisch veld. Op deze manier kan de hartfunctie onderzocht worden en de ernst van de beschadiging ingeschat worden.

RX van de thorax
Via röntgenonderzoek worden de borstholte en longen in beeld gebracht. Op deze manier kan de aanwezigheid van vocht in de longen aangetoond worden.

ECG
Er wordt een filmpje gemaakt van het hart, waarbij de activiteit van het hart wordt weergegeven in een soort grafiek met golvende lijnen.

Lees meer

Lees minder

Lees minder

Lees meer

Stoppen met roken is moeilijk. Daarom is het heel belangrijk dat je dit goed voorbereidt. Bedenk op voorhand wat voor jezelf de voordelen zijn van stoppen.
Denk ook eens na over wat je moeilijk vindt aan stoppen. Zo heb je van tevoren de moeilijke situaties (bijvoorbeeld op café) reeds doordacht. Je komt dan minder snel voor verrassingen te staan tijdens het stoppen.

• Vermijd stress. In zulke situaties, greep je vóór het stoppen met roken waarschijnlijk automatisch naar je sigaret.
• Vermijd alcohol. Alcohol en roken gaan bij een roker vaak samen. Het drinken van alcohol is dan met het roken verbonden geraakt en kan het verlangen naar roken oproepen.
• Zorg dat er geen sigaretten, aanstekers of asbakken meer in huis zijn als je stopt met roken. Anders maak je het jezelf onnodig moeilijk.
• Vermijd ruimtes waar gerookt wordt.
• Leg je stopdatum vast. Geef deze ook door aan je vrienden en familie. Zij kunnen je dan helpen. Ze weten dat je last hebt van het stoppen en hebben er begrip voor als je wat sneller geïrriteerd bent.
• Stop in één keer. Je hebt dan meer kans op succes. Als je een beetje blijft roken, blijft je lichaam gewend aan de nicotine. Je krijgt snel weer zin in een sigaret.
• Light sigaretten zijn ook geen alternatief, want ook in deze zit er uiteraard tabac.

Als je nog maar net gestopt bent, zul je vaak nog zin krijgen om te roken. Zulke momenten duren meestal niet langer dan enkele minuten. Je kunt het vergelijken met een golf: hij komt op, bereikt zijn hoogtepunt en ebt weg. Na verloop van tijd worden de periodes tussen de momenten waarop je zin hebt om te roken steeds groter. De zin in roken neemt dus af. Het komt erop aan die momenten goed door te komen en dit lukt het best door met trucs de aandacht af te leiden.

• Doe iets anders als je trek krijgt in een sigaret. Bel iemand op, maak een wandeling, onderneem iets. Eet een stuk fruit, drink een glas water, zucht een paar maal diep en houd even de adem in, voordat je weer langzaam uitblaast, alsof je inhaleert.
• Concentreer je op een taak die je volledige aandacht vereist.
• Denk vooral niet: "Eentje maakt niet uit" of "Ik heb er wel één verdiend." Probeer die negatieve gedachten te vermijden en stel positieve gedachten in de plaats: "Ik heb het roken niet nodig om in een betere stemming te komen" of " Ik rook nu al zoveel dagen/ weken niet, dat wil ik volhouden."
• Beloon jezelf! Een beloning geeft iets extra positiefs aan het niet-roken. Geef jezelf ook regelmatig een compliment. Je hebt alle reden om heel trots op jezelf te zijn.
• Blijf alert. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!
• Leef van dag tot dag. Zeg tegen jezelf: "Vandaag rook ik niet!" Maak je nog geen zorgen over morgen.
• De Tabak Stop Lijn is een gratis telefoonnummer voor informatie en advies over stoppen met roken: 0800 111 00. Surf ook eens naar www.tabakstop.be.

De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:

• Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
• Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
• Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
• Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
• Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
• Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
• Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
• Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
• Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
• Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
• Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
• Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis  (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
• Wees matig met zout.
• Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.

Lees minder

Lees meer

Lees minder

Lees meer

Lees minder

Lees meer